Bijzondere vondsten 

8 okt. 2020 - Zuidelijke sikkelsprinkhaan, zeer waarschijnlijk een nieuwe sprinkhaansoort in Limburg.  

In september 2019 ving Rob Voesten bij Maashees diverse keren een Sikkelsprinkhaan in een bomenkwekerij, net over de grens met Noord-Brabant. Met Obsidentify kwam hij uit op Phaneroptera falcata en als zodanig heeft hij ze toen ingevoerd op waarneming.nl. Via de validator  Floris Brekelmans kreeg hij zeer recent  te horen dat – na overleg met een Duitse deskundige – het om de Zuidelijke sikkelsprinkhaan (Ph. nana) gaat. Op verzoek van Willem Vergoossen is Rob op 1 oktober 2020 terug gegaan naar de kwekerij en heeft daar al snel een mannetje weten te bemachtigen. Foto’s hiervan staan op waarneming.nl. Een recent bezoek aan de kwekerij door Willem en Rob heeft - mede door de slechte weersomstandigheden - niets meer opgeleverd.

Rob weet te vertellen dat hij deze zomer regelmatig dieren in de kwekerij in Maashees heeft aangetroffen. Het plantmateriaal is afkomstig van een plantenkwekerij in Geijsteren (Limburg). Hier blijken vorig jaar en dit jaar regelmatig "sikkelsprinkhanen" te zijn aangetroffen. Dit bedrijf importeert planten uit Frankrijk. Alles lijkt er op dat de soort Ph. nana hier dus al meerdere jaren voorkomt en zich vermoedelijk ook voortplant. Genoeg reden om volgend seizoen deze omgeving eens goed te onderzoeken op Zuidelijke sprinkhanen. Maar datzelfde geldt voor de rest van Limburg. In de literatuur wordt namelijk aangegeven dat deze soort zich naar het noorden aan het uitbreiden is, dus er kan ook sprake zijn van een natuurlijke uitbreiding. Sprinkhaanonderzoekers moeten dus vanaf nu alle sikkelsprinkhanen nader determineren tot falacata of nana. Ook kan een (recent) foto-archief met sikkelsprinkhanen worden nagekeken. Beide soorten lijken erg op elkaar,

Op onderstaande foto’s van het exemplaar uit Maashees valt in ieder geval bij nana  op: (a) de bochel, (b) de vele zwarte, relatief grote stipjes, (c) de vier donkere stippen op de rug- alleen bij mannetjes (d) een andere hoogte-breedte-verhouding van het halsschild (e) een andere vorm van de cerci . Bij vrouwtjes kan gelet worden op de iets andere vorm van de eilegboor. (foto's: Willem Vergoossen). Voor nadere omschrjivingen kan het internet worden geraadpleegd.

ZS-GS

KS-1

KS-2

KS-3

KS-4

 

19 aug. 2020 - De Grote spitskop, een nieuwe sprinkhaansoort voor Limburg.

De Grote spitskop (Ruspolia nitidula) is een sabelsprinkhaan, met een oorspronkelijk verspreidingsgebied in vooral Zuid- en Centraal-Europa. In de periode 2003-2018 heeft de soort zich uitgebreid tot in het noorden van Frankrijk en het zuiden van Duitsland. Vanaf 2014 zijn ook meldingen bekend geworden uit Nederland (Zuid-Holland, Noord-Holland, Zeeland, Utrecht en Gelderland), België en andere streken van Duitsland. Drukker et al. (2020) geven in Nederlandsche Faunistische Mededelingen 54(1): 7-16 een kort overzicht van de herkenning, het voorkomen en de herkomst van deze soort in ons land. Op 19 auig. 2020 is de soort voor het eerst in Limburg waargenomen.  Voor nadere informatie wordt verwezen naar Van Buggenum & Macco, 2020 (Natuurhistorisch Maandblad 109(10): 219). 

Grote spitskop -1

Grote spitskop - 2

14 Aug. 2019 - "Eerste waarneming van de rozevleugel (Calliptamus italicus) in Nederland" is de titel van het artikel van Joris Verhees, Pim Lemmers en Rob Felix in het tijdschrift Nederlandse Faunistische Mededelingen (53) over een nieuwe sprinkhaansoort voor ons land. De eerste vondst is op 14 aug. 2019 gedaan in de uiterwaarden van de Maas nabij Bunde (Zuid-Limburg). Het betreft een dier met relatief lange vleugels, waarmee het lange afstanden kan afleggen. In het artikel wordt nader ingegaan op de mogelijk herkomst, de natuurlijke habitat en oorspronkelijke verspreiding van deze soort en de klimaatgedreven uitbreiding in noordelijke richting. Onderstaande foto's zijn van Joris Verhees (Rozevleugel op steen) en Pim Lemmers (uitgespreide vleugel)

RV-1

RV-2

1 Aug. 2014 - Boomsprinkhanen laten zich gemakkelijk inventariseren door een mengsel van stroop en bier op een dikke boomstam te smeren. Een half uur na het invallen van de duisternis is het meestal al raak. In een tuin te Susteren werd met deze methode op dezelfde kersenboom een interessant verschijsel waargenomen.
Aan de ene kant van de stam zaten twee gewone Boomsprinkhanen, waarbij het vrouwtje van het smeersel snoepte en het mannetje zijn achterlijf uitstrekte om de aandacht van het vrouwtje te trekken.
Aan de andere kant van de stam zaten twee Zuidelijke boomsprinkhanen, o.a. te herkennen aan de zeer korte vleugels. Ook hier toonde het mannetje duidelijk zijn achterlijfsaanhangsels aan het vrouwtje (foto's: Harry van Buggenum - 3 augustus 2011).



Gewone boomsprinkhanen (links een mannetje - rechts een vrouwtje)


Zuidelijke boomsprinkhanen (links een vrouwtje - rechts een mannetje)

 

16 juli 2010 - Tijdens een excursie van de Plantensociologische Kring Nederland naar De Krang (bij Weert) werd door Peter Verbeek een opmerkelijke gekleurde Grote groene sabelsprinkhaan gevonden. Bij het vrouwelijk dier ontbreken diverse kleurpigmenten, waardoor zij een gelig uiterlijk heeft. Dergelijke flavistische vormen komen maar zelden voor. In de vakliteratuur wordt gesproken van Tettigonia viridissima var. flava (of ook wel forma flava)(foto: Harry van Buggenum - 16 juli 2010).

Flavistische Tettigonia viridissima - vr

 

Veldsprinkhanen hebben soms sterk afwijkende lichaamskleuren. Hier een paars-roze vrouwtje van (waarschijnlijk) een Ratelaar. Het dier is door Joost van Munster gevonden op een braakliggende terrein in Hoensbroek (foto: Joost van Munster).




Vondst van de Egyptische Sprinkhaan (Anachridium Egyptium) in Sato Grande (Spanje) door Ans Meijer. Voor Zuid-Europa is het een algemene soort (foto: Ans Meijer).




Spin met sprinkhaan als prooi. Gevonden tijdens de excursie naar de Wrakelberg in 2008 (foto: Ton Bode)